Αΐσα Μπίμπι
| Αΐσα Μπίμπι | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μαυσωλείο και pilgrimage site |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 42°50′2″N 71°12′38″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Τζαμπίλ |
| Τοποθεσία | Αΐσα Μπίμπι |
| Χώρα | Καζακστάν, Ρωσική Αυτοκρατορία και Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών |
| Έναρξη κατασκευής | 12ος αιώνας |
| Υλικά | τούβλο |
| Προστασία | κατάλογος ιστορικών μνημείων στο Καζακστάν (από 1982) |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το Αΐσα Μπίμπι (καζακικά: Айша бибі) είναι ένα μαυσωλείο του 11ου ή 12ου αιώνα για μία ευγενή γυναίκα που βρίσκεται στο χωριό Αΐσα Μπίμπι, 18 χιλιόμετρα δυτικά του Ταράζ, στο Καζακστάν, στον Δρόμο του Μεταξιού. Είναι διάσημο στην περιοχή ως μνημείο της αγάπης και της πίστης.
Σχέδιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με τον μύθο, το μαυσωλείο χτίστηκε από έναν ηγεμόνα της δυναστείας Καρακαχίντ για την όμορφη αρραβωνιαστικιά του Αΐσα-Μπίμπι, κόρη του Σούφι ποιητή Χακίμ Άτα. Οι αρχιτεκτονικές μορφές και η διακόσμηση του μαυσωλείου θυμίζουν λεπτή δαντέλα. Όλο το κτίριο είναι καλυμμένο με σκαλιστά πλακάκια από τερακότα χρησιμοποιώντας 60 διαφορετικά άνθη γεωμετρικών σχεδίων και στυλιζαρισμένη καλλιγραφία.[1] Η Αΐσα Μπίμπι είναι άμεσος στυλιστικός απόγονος του Μαυσωλείου Σαμανίντ στη Μπουχάρα.[2]
Θέση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Αΐσα Μπίμπι είναι μέρος ενός μεγαλύτερου συγκροτήματος. Δέκα μέτρα μακριά βρίσκεται ένα δεύτερο μαυσωλείο που ονομάζεται Μπαμπάτζι Χατούν ("σοφή βασίλισσα") και απέναντι από το δρόμο βρίσκεται ένα ιερό ασβεστολιθικό σπήλαιο. Μαζί με έναν κήπο και χώρο στάθμευσης αποτελούν το εθνικό μνημείο. Το συγκρότημα βρίσκεται σε μια κορυφογραμμή με θέα στην όαση Ταράζ από τα δυτικά.
Τυπολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όλο το μαυσωλείο καλύπτεται με τερακότα που βοηθάει στη δημιουργία της ψευδαίσθησης της μαζικότητας που χαρακτηρίζει την ισλαμική αρχιτεκτονική. Η διακόσμηση από τερακότα χρησιμοποιεί επίσης περισσότερο φως και σκιά παρά χρώμα, ένα προ-Μογγολικό στιλ. Λειτουργικά, αυτός ο τύπος διακόσμησης διασκορπίζει το φως, ώστε ο θεατής να μην είναι τυφλός όπως μπορεί να συμβει με έναν απαλό ανοιχτόχρωμο τοίχο με πλήρη ηλιοφάνεια. Οι στήλες στη γωνία διαμορφώνονται μετά από ξύλινες κολόνες που χρησιμοποιούνται εκτενώς στην προ-ισλαμική αρχιτεκτονική των Σόγκντι. Υπάρχει μία ζώνη καλλιγραφίας στο σημείο περιορισμού σε κάθε στήλη. Γενικά περιγράφουν την ομορφιά της Αΐσα Μπίμπι και την αγάπη γενικά. Ένα από τα παλιά δίστιχα έχει ως εξής: Φθινόπωρο . . . Σύννεφα. . . Η Γη είναι όμορφη ".
Υλικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηλός Sauran χρησιμοποιήθηκε για να φτιάξει τα τούβλα τόσο στο αρχικό όσο και στο ανακαινισμένο Aisha Bibi. [3]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δεκαεξάχρονη, πανέμορφη, Αΐσα-Μπίμπι, απείχε μόλις μία ώρα από τη συνάντηση με τον αγαπημένο της. Αγαπούσε τον Εμίρη του Ταράζ και ήθελε να τον παντρευτεί παρά της αντιρρήσεις του πατέρα της, οπότε έφυγε από το σπίτι της στο Οτράρ μαζί με την παραμάνα της. Προς το τέλος του ταξιδιού, οι δύο γυναίκες, σταμάτησαν στις όχθες το ποταμού Άσσα για να πάρουν το μπάνιο τους. Όταν βγήκε από το ποτάμι, άπλωσε το χέρι για να πιάσει τα ρούχα της και τη δάγκωσε ένα φίδι, που είχε μπει ανάμεσα στα ρούχα της, ενώ εκείνη ήταν μέσα στο νερό. Το δάγκωμα ήταν θανατηφόρο και πέθανε πολύ γρήγορα. Ο εμίρης επέστρεφε από μία στρατιωτική αποστολή για να τη συναντήσει αλλά δεν εφτασε εγκαίρως. Διέταξε να κατασκευαστεί ένας τάφος για να τιμάται αιωνίως και η ίδια και η αγάπη τους.
- Προφορική ιστορία, όπως καταγράφηκε από έναν Καζάκου του Ταράζ.
Τρέχουσα χρήση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μνημείο είναι σεβαστό από τον Μεσαίωνα. Τοπικές γυναίκες από την Όαση Ταράζ εξακολουθούν να προσεύχονται για παιδιά και μία ευτυχισμένη οικογένεια. Είναι συνηθισμένο για τους νεόνυμφους στο Ταράζ να έχουν την ένωση τους ευλογημένη από τους νεκρούς εραστές. Το τελετουργικό τους αναπαράγει το μύθο. Μετά την τελετή, το γαμήλιο πάρτι ακολουθεί το ταξίδι του Καρακχάν από τον Ταράζ στο σημείο του θανάτου της αρραβωνιαστικιάς του. Το ταξίδι αρχίζει στο Μαυσωλείο Καρακχάν στο Ταράζ και τελειώνει στο Αΐσα Μπίμπι. Σσε κάθε τοποθεσία η νύφη και ο γαμπρός λατρεύουν τους νεκρούς εραστές και ζητούν την ευλογία τους.
Ο Ρώσος αρχαιολόγος Βασίλι Μπαρτόλντ ήταν ο πρώτος επιστήμονας που κατέγραψε και μελέτησε τα ερείπια το 1893.[4] Η Σοβιετική Ένωση δημιούργησε ένα προστατευτικό γυάλινο κέλυφος για να συντηρήσει το μνημείο (c 1960) και το χρησιμοποίησε για την εκπαίδευση μαθητών στο Ταράζ και τον τουρισμό. Το 2002, η Δημοκρατία του Καζακστάν πλήρωσε τον Νισάν Ραμέτο για την αποκατάσταση του Αΐσα Μπίμπι και έκτισε την υποδομή του πάρκου γύρω από αυτό. [3]
Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Aisha Bibi Details
-
Elevation -
Corner Column -
Two-Center Arch -
Detail of Squinch -
Facade Tile -
Column Tile -
Plan 1m=20mm
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- «Aisha-Bibi Mausoleum». Oriental Express Central Asia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2006. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017.
- Kervan, Monique, «Un monument baroque dans les steppes du Kazakhstan : Le tombeau d'Örkina Khatun, princesse Chaghatay?», Arts Asiatiques 57: 5–32, ISSN 0004-3958, http://abstractairanica.revues.org/document6163.html
- «History & Ethnography». Samdol Travel Company. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017.
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Knobloch, Edgar (2001). Monuments of Central Asia: A Guide to the Archaeology, Art and Architecture of Turkestan. I.B. Tauris. σελ. 246. ISBN 1-86064-590-9.